Artykuł zaktualizowany w listopadzie 2022
Zaburzona gospodarka lipidowa nie daje o sobie znać, dlatego wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że ma zbyt wysoki cholesterol. Dopiero z czasem pojawiają się wyraźne sygnały ze strony organizmu. Jak rozpoznać wysoki poziom cholesterolu?
Aby organizm funkcjonował prawidłowo, powinna panować w nim równowaga. Dotyczy to wszystkich sfer i pracy wszystkich narządów. Wystarczy, że w jednym elemencie zapanuje niestałość, aby przełożyło się to na kondycję zdrowotną organizmu.
Podobnie jest z cholesterolem, który sam w sobie pełni ważną funkcję w organizmie. Wpływa na syntezę witaminy D i aktywność hormonów płciowych, ułatwia procesy trawienne w układzie pokarmowym. Jest ważnym wskaźnikiem świadczącym o dobrym zdrowiu. Wystarczy jednak, że poziomy poszczególnych frakcji zaczną się wahać, by zapanowała nierównowaga.
Dlaczego warto dbać o poziom cholesterolu?
Cholesterol dzieli się na trzy frakcje: „dobry” cholesterol HDL, „zły” cholesterol LDL oraz trójglicerydy. Powinien między nimi panować balans, wtedy organizm pracuje prawidłowo. Jeśli stężenie „złego” cholesterolu zaczyna przekraczać normy, dochodzi do zaburzeń w gospodarce lipidowej organizmu.
I najczęściej zupełnie nie zdajemy sobie z tego sprawy, bo zaburzenia te nie dają początkowo żadnych wyraźnych objawów. Powszechnie mówi się, że na schorzenia spowodowane wysokim poziomem cholesterolu pracuje się latami, i nie ma w tym przesady. Złe nawyki żywieniowe, nieodpowiedni tryb życia, sięganie po używki, a nawet brak snu przyczyniają się do pogorszenia stanu zdrowia i zwiększają ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych.
Czym może być spowodowany wysoki cholesterol?
Wysoki poziom cholesterolu najczęściej wynika ze złej diety i braku aktywności fizycznej. Jeśli w diecie znajduje się zbyt dużo nasyconych kwasów tłuszczowych, tłustych mięs i produktów pochodzenia zwierzęcego, może to prowadzić do zaburzeń gospodarki lipidowej, podwyższonego poziomu LDL i ryzyka rozwoju chorób układu krążenia. Jeśli badania wskazują na podwyższone stężenie cholesterolu, konieczne jest obniżenie poziomu lipidów i zmniejszenie stężenia cholesterolu. Najlepiej to zrobić, wzbogacając dietę w nienasycone kwasy tłuszczowe (oleje roślinne, oliwę z oliwek, ryby, orzechy, nasiona), a także wykluczając z niej produkty pochodzenia zwierzęcego (mięsa, pasztety, wędliny, pełnotłusty nabiał). Konieczne jest także wyeliminowanie słodyczy, słonych przekąsek, fast foodów. Tym, co podwyższa poziom cholesterolu, są także alkohol i palenie.
Brak ruchu nie tylko przyczynia się do wzrostu wagi, ale także osłabia organizm i prowadzi do wzrostu poziomu lipidów we krwi. Warto zatem zwrócić uwagę na to, czy ruszamy się wystarczająco dużo, i częściej uprawiać sport, spacerować, jeździć na rowerze.
Jakie są skutki wysokiego cholesterolu?
Podwyższony cholesterol może wywołać w organizmie stan miażdżycowy. Jest to sygnał alarmowy do tego, by zmienić swoje życie. Miażdżyca to choroba prowadząca do zwężenia naczyń krwionośnych, której skutkiem może być udar. Zbyt wysoki poziom cholesterolu obciąża układ sercowo-naczyniowy oraz układ krwionośny. Może zaburzać światło naczyń krwionośnych, przez co przepływa przez nie mniej krwi. To prowadzi do niedokrwienia, ale i do zawału serca czy udaru.
Co się dzieje, gdy stężenie cholesterolu we krwi jest za wysokie?
Podwyższony poziom cholesterolu we krwi prowadzi do odkładania się blaszki miażdżycowej. Występowanie blaszek miażdżycowych w ściankach naczyń prowadzi do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i problemów ze zdrowiem. Jeśli cholesterol odkłada się w ścianach tętnic, następuje zwężenie ich światła, przez co przepływa przez nie mniej krwi. Pojawiają się problemy z ukrwieniem, ból w nogach lub dyskomfort. Mogą wystąpić również niedokrwienia kończyn, co jest już stanem bardzo poważnym i stanowi wskazania do badania cholesterolu w sposób regularny.
Czy znasz swój poziom cholesterolu?
Aby dowiedzieć się, jaki mamy poziom cholesterolu i jaki jest nasz profil lipidowy, należy wykonać lipidogram. Warto robić go regularnie, nawet wtedy, gdy nie występują objawy podwyższonego cholesterolu. Lipidogram to badanie z krwi, w którego czasie sprawdzany jest poziom poszczególnych frakcji cholesterolu (frakcji LDL, frakcji HDL, trójglicerydów), a także cholesterolu całkowitego. Jeśli badanie wskaże, że stężenie cholesterolu całkowitego przekracza 200 mg/dl, oznacza to, że nasz cholesterol jest zbyt wysoki. A to już wskazanie do zmiany stylu życia.
Wysoki poziom cholesterolu najczęściej mają osoby powyżej 50. roku życia, ale przy złym odżywianiu i nieodpowiednim trybie życia może on wystąpić również u dużo młodszych osób i doprowadzić do wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Z tego względu warto obserwować swój organizm i regularnie wykonywać badania profilaktyczne.
Jak rozpoznać wysoki poziom cholesterolu?
O tym, że mamy podwyższony poziom cholesterolu całkowitego, najczęściej dowiadujemy się po badaniach, gdy internista lub nasz lekarz rodzinny zleci nam wykonanie lipidogramu. To badanie, które pokazuje poziom zarówno cholesterolu całkowitego, jak i poszczególnych jego frakcji. Pozwala określić, czy w gospodarce lipidowej panuje równowaga, czy też może doszło do wahań wskaźników, które wskazują na konieczność dokonania zmian w trybie życia.
Wysoki poziom cholesterolu do pewnego momentu nie daje żadnych objawów. Dopiero z czasem pojawiają się różne symptomy ze strony organizmu, które mogą być mylące. Bóle nóg, kojarzone ze zbyt dużą aktywnością fizyczną, pracą stojącą lub brakiem pewnych pierwiastków w diecie mogą wskazywać na zaburzenia związane z poziomem cholesterolu. To dlatego wszystkie niepokojące objawy powinny być wskazaniem do zgłoszenia się do internisty lub lekarza rodzinnego i skonsultowania swoich obserwacji ze specjalistą.
Objawy wysokiego cholesterolu
Do klasycznych objawów, które pojawiają się, gdy poziom cholesterolu LDL jest zbyt wysoki, należą:
- żółte zgrubienia na skórze, które pojawiają się na powiekach albo w zgięciach łokci,
- guzki na nadgarstkach,
- guzki na ścięgnie Achillesa,
- problemy z koncentracją,
- problemy z pamięcią,
- skurcze łydek,
- bóle nóg,
- blada skóra na stopach,
- błyszcząca skóra na stopach i nogach,
- przewlekłe zmęczenie,
- kłujący ból w okolicy serca lub mostka.
Co robić, gdy okaże się, że mamy zbyt wysoki cholesterol?
Podwyższony poziom cholesterolu jest wskazaniem do zmiany trybu życia. Nie należy popadać w panikę, ale nie wolno też bagatelizować wyników badań. Na szczęście w większości przypadków pomagają zmiana diety oraz włączenie większej dawki aktywności fizycznej.
Konieczne jest zrezygnowanie z produktów wysoko przetworzonych, fast foodów, dań typu instant i gotowych słodyczy, które zawierają duże dawki tłuszczy trans. Nie należy sięgać po słone przekąski, smażone i grillowane tłuste mięsa, smalec, boczek, karkówkę. Konieczne jest uzupełnienie diety o tłuszcze pochodzenia roślinnego (awokado, oliwę z oliwek, oliwki), ryby pełne nienasyconych kwasów tłuszczowych, które znakomicie wspomagają pracę serca.
Oprócz tego warto sięgać po chude mięsa i rośliny strączkowe, które są dobrym źródłem białka. Dobrze, by codzienny jadłospis był budowany w oparciu o sezonowe warzywa i owoce oraz pełne zboża, które pomagają dostarczyć niezbędnych witamin, mikroelementów oraz błonnika usprawniającego pracę jelit.
Konieczna jest również codzienna dawka ruchu, najlepiej na świeżym powietrzu. Spacery, jogging, nordic walking, rowery – jest wiele aktywności, z których możemy korzystać, a każda z nich nie tylko wspaniale dotlenia organizm i usprawnia krążenie, ale również pomaga utrzymać w ryzach gospodarkę lipidową i zapobiec otyłości.
Osoby, które chcą dodatkowo zadbać o swój organizm, mogą sięgnąć po suplementy diety pomagające utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu. Dobrym wyborem jest Berimal zawierający składniki pochodzenia naturalnego, które są dobrze tolerowane w organizmie.
W składzie Berimalu znajduje się ActiBPF, standaryzowana produkcja polifenoli z bergamoty oraz ekstrakt z czosnku standaryzowany na wysoką zawartość allicyny. Pozwala on utrzymać właściwy poziom glukozy i cholesterolu oraz wspiera mikrokrążenie.
