Od lat specjaliści powtarzają, że główne substancje, których należy unikać w diecie, to tłuszcze nasycone i trans. Szkodliwy wpływ na zdrowie może mieć jednak także cukier. Dlaczego? Dostarcza on kalorii bez wartości odżywczych, powoduje wzrost masy ciała i negatywnie oddziałuje na gospodarkę lipidową organizmu.
Cukier wpływa na odkładanie tłuszczu
Kiedy jesz słodycze, stężenie glukozy we krwi szybko rośnie. Powoduje to natychmiastowy skok poziomu insuliny – hormonu odpowiedzialnego za magazynowanie tłuszczu. Im więcej cukru spożywasz, tym więcej insuliny wydziela twój organizm i tym więcej gromadzisz tłuszczu. Tym samym stajesz się bardziej odporny na insulinę, więc organizm produkuje jej jeszcze więcej, co znów powoduje odkładanie tłuszczu. To błędne koło prowadzi do przyrostu masy ciała i do problemów metabolicznych.
Spożywanie cukru łączy się z poziomem cholesterolu
Kiedy myślimy o produktach spożywczych, które podnoszą poziom cholesterolu we krwi, zwykle przychodzą nam do głowy te bogate w tłuszcze nasycone i trans. I chociaż prawdą jest, że te pokarmy mogą być szkodliwe, z pewnością warto również zwrócić uwagę na związek między słodyczami a cholesterolem.
W jednym z często cytowanych badań1 naukowcy udowodnili, że dieta bogata w cukier powoduje syntetyzowanie w wątrobie większej ilości „złego” cholesterolu LDL (lipoprotein o niskiej gęstości). Taki sposób odżywiania obniża również poziom „dobrego” cholesterolu HDL (lipoprotein o dużej gęstości), którego zadaniem jest wychwytywanie LDL i transportowanie go z powrotem do wątroby. Dlatego stężenie HDL nie powinno być zbyt niskie.
Nadmiar cukru w diecie podnosi też poziom triglicerydów, ponieważ hamuje enzym, który je rozkłada. To rodzaj tłuszczu, którego poziom wzrasta po jedzeniu. Organizm gromadzi kalorie, których w danej chwili nie zużywa. Między posiłkami, kiedy potrzebna jest energia, triglicerydy są uwalniane z komórek tłuszczowych i krążą we krwi. Ich poziom jest wyższy, jeśli dostarczasz sobie więcej kalorii, niż spalasz, oraz jeśli spożywasz nadmierne ilości cukru, tłuszczu lub alkoholu. Podobnie jak cholesterol triglicerydy nie rozpuszczają się we krwi – przemieszczają się w układzie krążenia i mogą uszkadzać ściany naczyń krwionośnych.
Liczy się jakość diety
Jedzenie takie jak pizza, hamburgery czy białe pieczywo sprzyja przybieraniu na wadze, podnosząc poziom cukru we krwi. Ustabilizować go pomagają świeże warzywa, owoce oraz produkty z pełnego ziarna. Warto szukać zdrowych źródeł tłuszczu, takich jak ryby, orzechy i oliwa. Dieta powinna być też bogata w rośliny strączkowe, zawierać raczej białe niż czerwone mięso i obejmować niskotłuszczowy nabiał. Można również poszukać naturalnych suplementów diety promujących prawidłowe mikrokrążenie i zdrowie układu krwionośnego. Takim preparatem na polskim rynku jest Berimal.
Nie trzeba dodawać, że słodycze najlepiej jeść w umiarkowanych ilościach i niezbyt często. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, by z cukru nie pochodziło więcej niż 10% dostarczanych kalorii – to znacznie mniej, niż spożywa większość Polaków2. Warto nauczyć się rozpoznawać cukier na etykietach żywności. Występuje często pod takimi nazwami jak „syrop glukozowo-fruktozowy” czy „melasa”.
Nie ma nic złego w okazjonalnym sięganiu po słodkości, ale regularne jedzenie dużej ilości cukru szkodzi zdrowiu, dlatego warto monitorować jego spożycie.
1https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20407058/
2https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C32959%2Craport-polacy-jedza-rocznie-12-kg-wiecej-cukru-przetworzonego-niz-10-lat
