Homocysteina, odkryta w 1932 roku, nie zyskała jeszcze takiej popularności jak cholesterol, o którym słyszymy w każdej reklamie margaryny. Tymczasem dla zdrowia serca ważny jest prawidłowy poziom we krwi obu tych substancji.
Kiedy jemy mięso, ryby, jaja czy rośliny strączkowe (a w mniejszym stopniu również inne produkty), dostarczamy sobie metioninę – ważny aminokwas, niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W wyniku jej przemian powstaje również inna substancja – aminokwas o nazwie homocysteina. Ona również w odpowiedniej ilości jest potrzebna. Wartości prawidłowe badane we krwi na czczo powinny mieścić się w zakresie 5-15 µmol/l. Jednak już przekroczenie 10 µmol/l może mieć negatywny wpływ na zdrowie1.
Podobieństwo między homocysteiną a cholesterolem
Czy istnieje podobieństwo między homocysteiną a cholesterolem? Jeśli homocysteina gromadzi się w nadmiarze w organizmie, wpływa negatywnie na ściany naczyń krwionośnych, zmniejsza ich elastyczność, powoduje stres oksydacyjny i nasila procesy zapalne2. Podobne skutki może przynosić utrzymujące się wysokie stężenie cholesterolu we krwi. Chociaż organizm potrzebuje go do trawienia tłuszczów, produkcji hormonów, budowy ścian komórkowych i wielu innych ważnych zadań, zbyt wysoki poziom tej substancji zagraża zdrowiu układu sercowo-naczyniowego.
Na stężenie homocysteiny we krwi wpływa wiele czynników, takich jak genetyka, płeć (mężczyźni mają zwykle wyższy poziom niż kobiety), wiek (ilość aminokwasu wzrasta wraz z wiekiem) i niezdrowy styl życia, w tym nadmierne spożywanie alkoholu i palenie tytoniu3.
Znaczenie diety
Ważną rolę w normowaniu poziomu homocysteiny we krwi odgrywa dieta. Dostarczanie odpowiednich ilości kwasu foliowego oraz witaminy B12 umożliwia organizmowi przekształcanie homocysteiny z powrotem w metioninę, a z pomocą witaminy B6 – w cysteinę. Procesy te powinny zachodzić stale i być w równowadze. Kwas foliowy znajdziemy między innymi w ciemnozielonych warzywach liściastych, roślinach strączkowych i produktach z pełnego ziarna. Witamina B12 jest obecna w mięsie, drobiu i tłustych rybach (takich jak łosoś, makrela czy pstrąg), a dobre źródła witaminy B6 to podroby, wątróbka, orzechy i nasiona. Jeśli nie dopuścimy do tego, by wielu tych składników stale brakowało w naszej diecie, mamy większe szanse na uniknięcie poważnych problemów spowodowanych nieprawidłowym poziomem homocysteiny. Zdrowy sposób odżywiania ma również pozytywny wpływ na stężenie cholesterolu w organizmie.
1D. Gąsiorowska, K. Korzeniowska, A. Jabłecka, Homocysteina, „Farmacja współczesna” 2008, 1.
2 Tamże.
3H. Refsum, A. D. Smith, P. M. Ueland, E. Nexo, R. Clarke, J. Mepartlin, C. Johnston, F. Engbaek, J. Schneede, C. McPartlin, J. M. Scott, Facts and recommendations about total homocysteine determinations: an expert opinion, „Clinical Chemistry” 2004, 50(1).
